21. jan 2025

Afköst Reykjaveitu aukin með nýrri dælu

Ný dæla eykur afköst og afhendingaöryggi.
Ný dæla eykur afköst og afhendingaöryggi.

Norðurorka hefur frá árinu 2007 rekið hitaveitu í Fnjóskadal og Grýtubakkahreppi, Reykjaveitu. Á vinnslusvæðinu á Reykjum í Fnjóskadal eru tvær borholur sem hafa verið virkjaðar og þaðan liggur 54 km lögn til Grenivíkur. Nýlega var sett upp og stærri dæla á vinnslusvæðinu á Reykjum sem eykur dælugetu og þar með afhendingaröryggi veitunnar sem er með lengri hitaveitum landsins. Samhliða uppsetningu nýrrar dælu var nauðsynlegt stækka rafmagnstöfluna, því stærri dælu fylgir aukin rafmagnsnotkun. Í heildina er um ræða stóra og tímafreka aðgerð sem heppnaðist vel og þeir dagar sem liðnir eru frá gangsetningu gefa góð fyrirheit.

Fyrsta mynd: Nýja dælan. Önnur mynd: Vara borholan. Þriðja mynd: Nýja rafmagnstaflan.

 Saga Reykjaveitu

Norðurorka hefur frá árinu 2007 rekið hitaveitu í Fnjóskadal og Grýtubakkahrepp, Reykjaveitu. Rannsóknir á jarðhita að Reykjum hófust á áttunda áratug síðustu aldar. Árið 1980 voru boraðar sex rannsóknarholur við Reyki og árið 1982 var sjöunda holan boruð. Ekkert varð þó úr virkjun jarðhitans að Reykjum í Fnjóskadal að svo stöddu og gert var hlé á rannsóknum allt til ársins 2005. Þá hófust rannsóknir að nýju og út frá niðurstöðum þeirra var ákveðið að leggja hitaveitu frá Reykjum til Grenivíkur.

Tímalína verkefna

  • 2006 - Lögð rúmlega 6 km stofnlögn frá Reykjum að orlofshúsabyggðinni að Illugastöðum og vatni hleypt á síðar sama ár. Í framhaldinu var stofnlögnin framlengd frá Illugastöðum og út að Grenivík (Grýtubakkahreppi) auk lagningu dreifikerfis um orlofsbyggðina í Lundsskógi, austan Fnjóskár. 
  • 2007 - Hitaveita formlega tekin í notkun í Grýtubakkahreppi. 
  • 2008 – Boraðar fimm hitastigulsholur og ein grunn varavinnsluhola og gekk borun vel.
  • 2009 – Skipt um dælur í borholum á Reykjum í Fnjóskadal.
  • 2012 – Lagt dreifikerfi í sumarhúsahverfið Skógamela í Fnjóskadal.
  • 2015 – Vegna vinnu við eystri munna Vaðlaheiðarganga með tilheyrandi vegagerð þurfti að færa stofnæð Reykjaveitu á kaflanum framan við göngin.
  • 2019 – Byggð ný eimskilja á Reykjum sem bætti rekstur veitunnar til muna.
  • 2020 – Ný eimskilja tekin í notkun og var hún einn liður í að bæta afkastagetu veitunnar. Einnig var keypt öflugri rafmagnsheimtaug að dælustöðinni sem og öflugri varaaflsvél.
  • 2021 – Byggð ný dælustöð í landi Hróarsstaða og reyndist hún vera hin mesta bragarbót. Tilgangur hennar var að auka afköst veitunnar sér í lagi í köldu veðri. Dælustöðin var sett í gang í desember og sannaði tilgang sinn aðeins nokkrum dögum síðar þegar mikið frost skall á og hefur gert í kuldaköstum æ síðan.
  • 2024 – Sett upp ný og stærri dæla á Reykjum auk þess sem rafmagnstafla var stækkuð og endurnýjuð.

Á fyrstu og annarri mynd má sjá dælustöð. Í litla húsinu á þriðju mynd er borholan RF-9 og í brekkunni fyrir ofan er eimskilja sem tekin var í notkun 2020. 

Áskoranir fylgja því reka langa hitaveitu. Mikill hæðamismunur er á lögninni sem fer frá því að vera í 230 m hæð á Reykjum og niður að sjávarmáli við Grenivík auk þess sem notendur á leiðinni eru í ólíkri hæð. Við aðstæður sem þessar verður þrýstifall sem gerir rekstur veitunnar erfiðan við mikla notkun. Dælustöðin á Hróarstöðum, sem byggð var árið 2021, hefur þó skilað góðum árangri og jafnað þrýsting í köldu veðri. Með nýrri dælu á Reykjum aukum við enn frekar afhendingaröryggi veitunnar en þó er ljóst verkefnum Reykjaveitu er síður en svo lokið. Til mæta aukinni orkuþörf stækkandi samfélags og tryggja afhendingu á heitu vatni um ókomna tíð þarf byggja upp hitaveituna samhliða og erum við sannarlega því.